İlk Çay Yerli Girişimi
Türkiye de yerli çay üretimi Doğu Karadeniz ve Orta Karadeniz bölgesinde üretilmektedir. Doğu Karadeniz bölgesinde Gürcistan’ dan başlayarak Ordu ilinin Fatsa ilçesine kadar olan bölgede en verimli, en lezzetli çaylar üretilir.
Diğer çay üretilen illerimiz ise Trabzon, Rize, Artvin’dir.
En çok üretilen şehrimiz ise Rize’dir. Rize yıllık çay üretiminin %85 ini karşılar. Çay Tarımını neredeyse ay yapılabilir ve yetiştirilebilir olduğu bir ülkede yaşıyoruz.
Türkiye sudan çok çay üretilip tüketilen bir ülke olmasına rağmen ilk çayın nerede yetiştiğini bilmemekte.
Türkiye de İlk Çay
- Yüzyılın başlarında yetiştirilmeye çalışılsa da bu o zamanın şartlarında imkanlar yetersiz kalmıştır. Bu girişimler 1940’lı yıllarda tekrar gündeme gelmiş ve yetiştirilip toplanmaya başlanmış.
İlk Bilinen girişim ise Osmanlı devleti döneminde sultan ıı. Abdülhamit’in başta olduğu sırada uzak doğudan getirilen çay fidanları ile başlamıştır.
Getirilen ilk çay fidanları Bursa’ya ekilmiş. Ancak hava şartları ve iklim sebebi ile bu girişimler başarısız sonuçlanmıştır.
1918’ de Halkalı Yüksek Ziraat Okulu hocalarından botanikçi Ali Rıza Erten ı. Dünya savaşından sonra ziraat genel müdürü Zihni Derin doğu Karadeniz’de çay yetiştirme konusunda incelemeler yaparak ülkeye katkıda bulunmuştur.
Zihni Derin Rize’de çalışmaya başlamış ve 1923’te ilk çay fidanlığı kurulmuş. Bu gelişimden sonra ise Rize ili ve Borçka İlçesinde Fındık, Portakal, Mandalina, Limon ve Çay yetiştirilmesine dair 407 sayılı kanunun kabul edilmesiyle çay tüketimi yaygınlaştı.
Artık her sofrada bulunan, her yemekte içilen çay vazgeçilmezlerimizin arasında oldu. Ancak o sıralardaki ekonomik problemler dolayısı ile girişimler gelişemeden yarım kaldı.
Bu girişimlerin devamı 1930’lu yılların başında bölgeye gelen Ankara ziraat fakültesi ‘inden bir heyetin çalışmaları ile canlandı. Heyette bulunan Raşit Hatipoğlu “Türkiye de Çay İktisadiyatı” adlı bir kitap yazmış ve tüm bu çalışmalardan sonra 1938 yılında ilk yaş çay yaprağı hasadı yapılmıştır.
Türkiye de ilk çay makineleri ise 1940 yılında sipariş edilmesine rağmen 1947 yılında yılın da açılmıştır. 1965 yılında ise iç ve dış ülkelere ihracat yapar duruma gelinmiştir.
Türkiye’ de çay gelişimi yıllardan beri süre gelen yoğun ilgi ve artış ile gelmiştir. Daha detaylı bilgi için buradaki yazıyıda okuyabilirsiniz.
